Człowiek słoń

Wielka Brytania / USA 1980, 124’
Oryginalna wersja językowa: angielska Film z napisami w języku polskim.
Film przeznaczony dla widzów od 15 roku życia.
Film w odrestaurowanej wersji 4K.

Druga połowa XIX wieku w wiktoriańskiej Anglii. Genialny młody chirurg, Frederick Treves (Anthony Hopkins), spotyka mężczyznę o nietypowej deformacji ciała, który z powodu swojego wyglądu skazany jest na poniżające życie cyrkowego dziwoląga. Jest nim cierpiący na rzadką genetyczną chorobę John Merrick (John Hurt), znany jarmarcznej publiczności w całym kraju jako „Człowiek Słoń”. Doktor Treves, który jako pierwszy potraktował go jako normalnego człowieka, walczy o uwolnienie Merricka od nędzy jego środowiska i zapewnienie mu godnego życia. 

To zaledwie drugi pełnometrażowy film Lyncha, pod względem języka filmowego nawiązujący do niemieckiego ekspresjonizmu. „Człowiek Słoń” to empatyczna opowieść o człowieczeństwie, (braku) tolerancji i poczuciu nieprzystawalności. To historia o tym, jak ogromne znaczenie mają akceptacja, empatia i życzliwość wobec drugiego człowieka. Motyw odrzucenia i potrzeby przynależności czyni ten film poruszającym także z dzisiejszej perspektywy, szczególnie w kontekście społecznych debat o akceptacji inności i wykluczeniu.

W 2025 roku mija 45 lat od powstania filmu, o którym Adam Garbicz w swoim legendarnym przewodniku „Kino, wehikuł magiczny” pisał: W budowaniu onirycznego klimatu, wydobywaniu kulturowych lęków, kontrastowaniu fizyczności i ducha, brzydoty i piękna (…) – David Lynch jest sobą, w zalążku już tym największym władcą wyobraźni filmowej, jakim zostanie z końcem wieku.

Film zdobył 8 nominacji do Oscara – w tym dla najlepszego filmu, najlepszego reżysera i najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę Johna Hurta, a także 4 nominacje do Złotych Globów, 3 nagrody BAFTA oraz Cezara dla najlepszego filmu zagranicznego.

 

Reżyseria: David Lynch
Scenariusz: Christopher de Vore, Eric Bergren, David Lynch
Zdjęcia: Freddie Francis
Montaż: Anne V. Coates
Muzyka: John Morris
Scenografia: Stuart Craig
Kostiumy: Patricia Norris
Producent: Jonathan Sanger
Producent wykonawczy: Stuart Cornfeld
Produkcja: BrooksFilms Production, Emi Productions
Występują: Anthony Hopkins, John Hurt, Anne Bancroft, Hannah Gordon, John Gielgud, Wendy Hiller, Freddie Jones, Michael Elphick
Nagrody: Cezar 1982 dla najlepszego filmu zagranicznego, 3 nagrody Bafta 1981 dla najlepszego filmu, najlepszego aktora pierwszoplanowego (John Hurt), najlepszej scenografii (Stuart Craig), Grand Prix Avoriaz Fantastic Film Festival 1981

Film, który sprawił, że zakochałem się w kinie.
Michał Oleszczyk, SpoilerMaster

Tylko raz w życiu widziałem trzy razy ten sam film jednego dnia. To był ten film.
Roman Gutek

David Lynch w “Człowieku słoniu” – “w budowaniu onirycznego klimatu, wydobywaniu kulturowych lęków, kontrastowaniu fizyczności i ducha, brzydoty i piękna (…) – jest sobą, w zalążku już tym największym władcą wyobraźni filmowej, jakim zostanie z końcem wieku”.
Adam Garbicz, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż piąta 1974-1981

Ściskająca za gardło i serce opowieść, ukazująca geniusz reżyserski Lyncha oraz jego fascynację i zrozumienie dla wszystkich wykraczających poza społecznie przyjęte normy.
Darek Kuźma, kultura.onet.pl

“Człowiek słoń” powstał dla wytwórni Mela Brooksa – amerykańskiego scenarzysty i reżysera, który specjalizował się w parodiach filmowych. To on nakręcił m.in. “Kosmiczne jaja”, czy “Robin Hood: faceci w rajtuzach”

“Pierwowzorem filmowej postaci był Joseph Casey Merrick, który urodził się w 1862 roku. Żył tylko 28 lat. Swój wygląd tłumaczył tym, że “gdy matka była z nim w czwartym miesiącu ciąży, fatalnie się przelękła po wepchnięciu pod nogi słonia przez gapiów podziwiających paradę zwierząt”. “W istocie jego szczególnie ciężki przypadek był prawdopodobnie skutkiem aż dwóch chorób genetycznych: syndromu Proteusza (powodującego nienaturalny rozrost tkanek, zwłaszcza kości i skóry) oraz choroby Recklinghausena (nierwiakowłókniakowatości). Skutkiem była z czasem silna deformacja prawej ręki, odstręczające zmiany na powierzchni całego ciała, przede wszystkim zaś ogromne zniekształcenie czaszki, powodujące przerażający wygląd”.
Adam Garbicz, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż piąta 1974-1981, s. 509